Abstract
WHISTLEBLOWING: A CONCEPTUAL EVALUATION
Bu çalışmanın temel amacı, alan yazında sıkça karşılaştığımız whistleblowing kavramını, önemi, türlerini açıklamak, bilgi ifşasına neden olan eylemleri, bilgi ifşasının çalışanlar ve örgütler üzerindeki etkilerini araştırmaktır. Bilgi ifşası, usulsüzlüklerin veya ahlak dışı eylemlerin örgüt içi ve örgüt dışına bildirilmesi olarak tanımlanabilir. Bu genellikle hukuki, etik veya iş dünyasındaki kurallara aykırı olan bir eylemdir. Bilgi ifşası, özel şirketlerin ticari sırlarını, devletin güvenlik bilgilerini veya bireylerin kişisel verilerini içerebilir. Bu tür bilgi sızıntıları genellikle yasa dışı kabul edilir ve ciddi hukuki sonuçlara yol açabilir. Bilgi ifşası, medya, örgüt içi ihlaller veya siber saldırılar gibi farklı yollarla gerçekleşebilir. Bilgi ifşası, iç ve dış olmak üzere iki türlü yapılmaktadır. İç bilgi ifşası, örgüt içi yapılan raporlamalar; dışsal bilgi ifşası ise, örgüt dışı yapılan raporlamalardır. Örgüt içerisinde meydana gelen usulsüzlükleri ve ahlak dışı uygulamaları raporlama son derece güç ancak bir o kadarda önemlidir. Dolayısıyla, örgüt içerisinde halk sağlığını tehdit eden ürünlerin üretilmesi ve pazarlanması, insan haklarının ihlal edilmesi, kayıt dışı veya çocuk işçi çalıştırılması, vergi kaçırılması, ortakların veya paydaşların haklarının ihlal edilmesi, taciz, fiziksel/psikolojik şiddet uygulanması gibi durumlarda kamuoyuna nazaran bu uygulamaları daha iyi bilen örgüt çalışanlarının raporlamaları son derece büyük önem arz etmektedir.
Keywords
Bilgi İfşası, Bilgi İfşacısı, İç ve Dış Bilgi İfşası.
