Özet
ARŞİV VESİKALARI IŞIĞINDA ATALAR SÖZÜ MECMUASI’NIN MÜELLİFİ ÇELEBİOĞLU ABDÜLHALİM HAKKI’NIN BİYOGRAFİSİ
Osmanlı Devlet teşkilatında görev alan memurlara ait, vazifeleri süresince hâl tercümelerine konu olan, memuriyet esnasındaki durumlarının kaydedildiği defterlerin tescili işlemine Sicill-i Ahvâl, meydana gelen defterlere de Sicill-i Umumî Defterleri adı verilmiştir. Bu uygulama II. Abdülhamid devrinde başlatılmış olup, Sicill-i Ahvâl Defterleri’nde tercüme-i hâl sahiplerinin ismi, babasının ismi, doğum tarihi, memur sınıfına mensup ise memuriyet rütbesi, bilinen bir aileden ise hangi sülaleye mensup olduğu, göreve başlayış tarihleri, tahsil durumları, varsa kaleme aldığı eserleri, liyakat ve ehliyet dereceleri, şayet mevcut ise kazandığı mükâfatlar veya aldığı cezalara ilişkin bilgiler, gayr-ı müslim tebaadan ise hangi milliyete tabi olduğu kaydedilmiştir. Sicill-i Ahvâl Defterleri, numaralandırılmış bir şekilde 201 defterden mürekkep olup Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde muhafaza edilmektedir. Kısaca hakkında bilgi verdiğimiz bu defterler arasından 32 numarayla kayıtlı olanının 307’inci sayfasında Abdülhalim Hakkı’ya ait bilgiler bulunmaktadır. İlgili defter, 502 varaktan ibaret olup 31x43 cm ebatlarındadır. Defterde Abdülhalim Hakkı için âdet olduğu üzere iki sayfa ayrılmış olup, bunun bir sayfası doldurulmuş, diğer sayfası ise boş bırakılmıştır. Bu sayfadaki kayıtlar Abdülhalim Hakkı’nın hayatını bütünüyle ele almamışsa da memuriyet hayatını tamamen konu almasının yanı sıra memleketi, babasının kim olduğu ve eğitim durumu hakkında etraflı malumat vermektedir. Bu makalede Sicill-i Ahval Komisyonu kayıtlarına göre bir Osmanlı memuru olarak Abdülhalim Hakkı hakkındaki hususlara yer verilecektir.
Anahtar Kelimeler
Sicill-i Ahvâl Defterleri, Sicill-i Umumî Defterleri, Cerîde-i Adliye, Cerîde-i Mehâkim, Çelebioğlu Abdülhalim Hakkı.
