|
|
|
Yazar
|
:
Adem AYDEMİR
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2017
|
|
Sayı |
:
20
|
|
Sayfa |
:
342-355
|
|
DOI Number: |
:
|
| Cite : |
Adem AYDEMİR , (2017). DİVANÜ LÛGATİ’T-TÜRK’TE KESİCİ ARAÇLARLA İLGİLİ SÖZ VARLIĞI ÜZERİNE. Route Education and Social Science Journal , 20, p. 342-355. Doi: 10.17121/ressjournal.813.
|
|
1594 1060
|
Özet
Divanü Lûgati’t-Türk, Türk dilinin en önemli yadigârlarındandır. Türk dilinin tarihsel gelişimi ve söz varlığı açısından da zengin bir kaynak durumundadır. Dillerin söz varlığında temel kelimeler önemli bir yer tutarlar. Bu sözcükler, gösterdiği nitelikler dolayısıyla dil akrabalıkları, dil ayrışması, dil öğretimi, dil tarihi ve dil bilgisi gibi dil incelemelerinde ilk olarak başvurulan kelime kategorisini oluştururlar. Dil bilimciler tarafından dillerin söz varlığında sayı adları, hayvan adları, organ adları, araç adları gibi ad bilimi verileri temel sözcükler olarak kabul edilmektedirler.
Ad bilimi, canlıların, cansız varlıkların veya soyut kavramların adıyla ilgilenen bilim dalıdır. Nesneleri birbirinden ayıran en önemli şey, adlarıdır. Ad; bir kişiyi, bir nesneyi anlatmaya, tanımlamaya, açıklamaya, bildirmeye yarayan söz, isim anlamındadır. Araç adları, dillerin temel söz varlıkları içinde değerlendirilen unsurlardır. Bununla beraber, Türkçede ad bilimi çalışmaların azlığı bilinmektedir. Divanü Lûgati’t-Türk’ün söz varlığı, birçok alanda olduğu gibi, araç adları hakkında da önemli bilgiler içermektedir.
Bu makalede Divanü Lûgati’t-Türk’ün söz varlığında yer alan kesici araçlara ait adlar tespit edilecek ve incelenecektir. Bilindiği üzere, çağdaş Türk dillerinde bazı sözcükler Eski veya Orta Türkçe ile koşutluk gösterir. Bu nedenle, Divanü Lûgati’t-Türk’ün söz varlığında kesici araçlara ait sözcüklerin çözümlenmesi için tarihî ve çağdaş Türk lehçelerine de başvurulmuştur. Çalışmayla elde edilen tespitler, değerlendirme ve sonuç bölümünde maddeler hâlinde verilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Divanü Lûgati’t-Türk, söz varlığı, ad bilimi, kesici araç adları
Abstract
Divanü Lûgati’t-Türk is one of the most significant works of Turkish language. In addition to it is a rich source points of historical progress and vocabulary of Turkish language. The basic words in the vocabulary of languages occupy an essential place. These words, due to the characteristics they have are firstly to be categorical when studying the language interrelations, language differences, language teaching, language history and grammar. The numeral names, animal names, names of body organs, tools names in some other words, data coming from the science of lexicology are accepted as basic names in the vocabulary of languages by linguists.
Onomastic is a discipline that studies on the names of living and lifeless entities or abstract concepts. The most important thing separating objects is their names. Name is the meaning of word to help telling, defining and reporting anyone or anything. Tool names are the basic elements of languages. However, it is well known that there are few studies on onomastic in Turkish. Vocabulary of Divanü Lûgati’t-Türk, as every subject, consists of valuable information on tool names.
In this article, names belonging to the cutting tools in vocabulary of Divanü Lûgati’t-Türk will be determined and examined. It is known that in the modern Turkish language, some words show parallelism with Middle or Old Turkish. Therefore, the historical and contemporary Turkish dialects can be applied to explain words belonging to cutting tools in vocabulary of Divanü Lûgati’t-Türk. In the evaluation and conclusion section; the determinations revealed through the study have been presented as articled.
Keywords
Divanü Lûgati’t-Türk, vocabulary, onomastic, cutting tools names
