Özet
ARAP DİLİ VE EDEBİYATI BAĞLAMINDA “FETVA” KELİMESİNİN MAHİYETİ VE BAĞLAYICILIK BOYUTU
Fetva kelimesi, mümin kişinin dinî hayatıyla ilgilidir. Fetva, aynı zamanda mümine yol gösterici bir boyuta sahiptir. Dinî bir konuya ilişkin kimsenin problemini çözmek manasına gelen fetva, İslâm hukukunda önemli bir yere sahiptir. Çünkü her müminin, eşit derecede İslâm’ı bilmesi, mümkün değildir. Bu itibarla bilmeyenin, sorununu bilen kişiye sorması gayet tabiidir. Hatta Kur’an, bilmeyen kimsenin, problemini bilene sormasını tavsiye etmiştir. Zaten fetva olgusu, Hz. Peygamberle başlamış ve ilk müftü de, kendisi sayılmıştır. Hz. Peygamberin arkadaşları, dinî bağlamda bilmediklerini çekinmeden Hz. Peygambere sormuşlardır. Hz. Peygamber de, muhatabın durumuna uygun şekilde gereken cevabı vermiştir. Hatta aynı problemi yaşayanların aynı cevabı vermediği söylenebilir. Çünkü fetva, aynı zamanda fetva isteyenin psikolojisi ve fiziksel gücüyle doğrudan ilişkilidir. Yeryüzünde Müslümanlar olduğu sürece devam edecek dinî bir ihtiyaçtır. Çünkü her alanda olduğu gibi dinî alanda da insanların bilgileri farklı düzeydedir. Bu nedenle birlerinin, başkalarından sorma ihtiyacı vardır. Bu çalışmada Arap dili ve edebiyatı bağlamında fetvanın sözlük ve terim anlamı, lingustik türevleri, fetva ile hâkim kararı arasındaki farklar, bağlayıcı olup olmadığı gibi noktalar ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler
İslâm, Fetva, İçtihat, Fıkıh, Hukuk
