Özet
YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE BENGÜ’NÜN DİSİPLİNER ÖZELLİK İNCELEMESİ
Türk dil ve kültürünün buna bağlı olarak cümle yapısının nesneden çok insanı öne çıkarma özelliği, çalışmamızda bize bir yaklaşım tarzı olarak yol göstermiştir. Temel birim olan cümle içindeki bütün yapıların anlam sınırlarını ve türlerini cümlenin yargı yönü belirler. Türkçe, anlam yani yargı merkezli bir yaklaşımla sınıflandırılır, incelenir ve öğretilir. Anlama ulaşabilmek için dilin yapısının ele alınmasıyla birlikte, sosyal ve kültürel konuların eritilerek kazandırılması planlanmaktadır. Buna dil bilgisi öğretimi de dahildir. Merkeze alınan yapılandırmacı yaklaşıma göre yetiştirilecek öğretmenlerin anlamın çözümlenmesi için dizim birimden ses birime kadar dilin yapılanmasına hakim, tümdengelim yöntemiyle somuttan soyuta, kolaydan zora, açıklık gibi ilkelerden faydalanabilen öğretmenler olmaları hedefler kapsamındadır.
Türkçe bir yaşama şeklidir. Bütün bu özelliklerin yanında istenilen hedefe ulaşmada bütünlüğü sağlayacak son bir özellik de yabancılara Türkçe öğretecek öğretmenin Türkçeyi yaşama şekline dönüştürmesi yani sosyal hayatında yer alacak kodları içeren özelliklere sahip olması gerekir.
Bu program “Dil-Düşünce Analizi Kuramı”na uygun bir çalışmanın ihtiyacından doğmuştur. Yapılandırmacı yaklaşımın uygulanması sonucu dil bilgisi bölümüne gelinceye kadar öğrenci konuları örnekleriyle zaten kavramış olur. Gerekçelerde ifade edildiği gibi, bu üründe her ünitenin ilk bölümüne cümleyle başlanmıştır. Cümlenin yapısı ve derinliğindeki ayrıntı seviyeyi belirlemektedir. Bu sebeple, ürün ilk ünitenin ilk bölümünde bir kelimelik emir cümleleriyle dil öğretimine başlar.
Anahtar Kelimeler
Bengü, Türkçe öğretimi, dil-düşünce analizi teorisi, anlam merkezli yaklaşım, emir cümlesi.
