Özet
BÛSELİK MAKAMINDA BESTELENMİŞ KLASİK TÜRK MÜZİĞİ ESERLERİ İLE BU MAKAMA AİT NAZARİ BİLGİLERİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ KARŞILAŞTIRILMASI
Çalışmada, Bûselik makamına ait nazari bilgiler ile bu makamda, Arel öncesi dönemde bestelenmiş örnek eserler karşılaştırılmıştır. Bu sayede, geleneksel kullanım ile Arel nazariyatı kıyaslanarak benzerlik ve farklılıkların tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma, Cumhuriyet Dönemi öncesinde bestelenmiş, TRT Türk Sanat Müziği repertuarına kayıtlı olan şarkı formunda eserler ile sınırlı tutulmuş, bu özellikleri barındıran 20 eser, örneklem olarak alınmıştır. Örnek eserler, makam dizisi, donanım, güçlü perde, dizinin genişlemesi, kalışlar ve geçkiler vb. gibi makam unsurları bakımından ele alınmış; analizler hem geleneksel yöntem ile ölçü ölçü incelenerek hem de Seyr-i MIDI isimli analiz programı aracılığıyla yapılmış ve iki analiz sonuçları beraber yorumlanmıştır. Son olarak, analizlerden elde edilen veriler ile Arel nazariyesi karşılaştırılmış ve örtüşmeyen noktalar sonuç bölümünde ifade edilmiştir.
Bûselik makamının, Arel ve onu temel alan müzikologlar tarafından “basit makam” olarak nitelendirilmesine karşın eserlerden elde ettiğimiz bilgiler, bu makamın basit makamlardan daha karmaşık bir yapıya sahip olduğunu göstermektedir. Özellikle dizinin üçüncü derecesi olan Çargâh perdesinin çoğu eserde tek başına ya da birinci derece güçlü perde olması ve bu perde üzerinde çok sık Çargâh ve Nikrîz çeşnilerinin yer alması bunun başlıca göstergeleri arasındadır.
Anahtar Kelimeler
Klasik Türk Müziği, Hüseyin Sâdeddin Arel, basit makamlar, Bûselik makamı.
